Είκοσι έξι περιοχές της Βόρειας Ελλάδας κέντρα εναλλακτικού τουρισμού

Δεκάδες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, που έχουν τις δυνατότητες να αναδειχθούν σε χώρους ανάπτυξης μορφών ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού, περιλαμβάνει το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό, που εκπόνησε το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Στη σχετική κατηγορία του σχεδίου υπάγονται είτε ευρύτερες περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού, είτε πόλοι εντατικής ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού εντός ευρύτερων περιοχών με περιθώρια ανάπτυξης ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού.

Οι περιοχές

Στην κατηγορία των περιοχών με περιθώρια ανάπτυξης ειδικού ή εναλλακτικού τουρισμού

από τη Βόρεια Ελλάδα περιλαμβάνονται η ανατολική και δυτική Ροδόπη, τα Ορη Λεκάνης (μεταξύ του ποταμού Νέστου και του κάμπου της Δράμας), το Παγγαίο, το Σύμβολο, το Φαλακρό, η Παρανέστια περιοχή, το Δέλτα του Εβρου, η Δαδιά, οι περιοχές του Άρδα, η λίμνη Κερκίνη, το Μαυροβούνι, το Άγγιστρο, ο Ορβηλος, η Βροντού και το Μενοίκιο όρος.

Στην ίδια κατηγορία περιλαμβάνονται οροσειρές, όπως τα Πιέρια, το Βέρμιο, το Καϊμακτσαλάν, το Πάικο και οι ευρύτερες περιοχές της Εδεσσας, Βέροιας, Νάουσας, Καστοριάς, Φλώρινας και Πρεσπών.

Σήμερα, οι περιοχές αυτές, αν και διαθέτουν φυσικό κάλλος υστερούν σε τουριστική ανάπτυξη, αφού δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές φιλοξενίας στις περισσότερες, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και η πρόσβαση είναι ανεπαρκής. Οι περιοχές αυτές σχεδιάζεται πλέον (και με κίνητρα) να γίνουν οι κύριες περιοχές ανάπτυξης μορφών ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού στη Βόρεια Ελλάδα.

Σύμφωνα με το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό, στις περιοχές αυτές προβλέπεται: «ιατήρηση, προστασία και ανάδειξη φυσικών, πολιτιστικών, αρχιτεκτονικών στοιχείων και σημείων του χώρου με μονοσήμαντο και ‘μοναδικό’ χαρακτήρα, καθώς και αντίστοιχων χαρακτηριστικών στοιχείων των οικισμών».

Τα κίνητρα

Αυτό προβλέπεται να γίνει με:

- Προσαρμογή της τυπολογίας των καταλυμάτων, σε ό,τι αφορά στους αισθητικούς και μορφολογικούς περιορισμούς, την τάξη των εγκαταστάσεων και τη δυναμικότητα και των συνοδών με τον τουρισμό υποδομών, σύμφωνα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής και των ήπιων, ειδικών και εναλλακτικών μορφών που υποστηρίζουν.

- Επανάχρηση κτιριακών αποθεμάτων – κτιρίων ή συνόλων, με παραδοσιακό ή διατηρητέο χαρακτήρα – για χρήση ξενοδοχειακών μονάδων κατ' ελάχιστο 3-αστέρων.

- Παροχή κινήτρων για εκσυγχρονισμό υφιστάμενων τουριστικών μονάδων, με αναβάθμιση – σε τύπους και τάξη καταλυμάτων – σε 3-αστέρων, 4-αστέρων και 5- αστέρων και συμπλήρωση με σύνοδες ειδικές τουριστικές υποδομές.

- Αξιοποίηση φυσικών, πολιτισμικών και ανθρωπογενούς δραστηριότητας πόρων, για την ανάπτυξη ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ενδεικτικά αγροτουρισμού, οικοτουρισμού, πεζοπορικού, περιηγητικού, πολιτισμού τουρισμού κ.α. Στις περιπτώσεις κύριας ανθρωπογενούς δραστηριότητας του πρωτογενούς τομέα – και εφ' όσον αφορούν επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητας – η ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού και οι τουριστικές εγκαταστάσεις, προωθούνται κατά προτεραιότητα.

- Παροχή κινήτρων για τη δημιουργία δομών και υποδομών στήριξης, προώθησης προγραμμάτων εκπαίδευσης και πιστοποίησης απασχολούμενων σε ειδικές –
εναλλακτικές μορφές τουρισμού (Eco – Management and Audit Scheme – EMAS) και πιστοποίησης εγκαταστάσεων ενσωμάτωσης φιλικών προς το περιβάλλον διαδικασιών (EcoLabel, κ.α.).

- Λήψη μέτρων για την έγκαιρη και αποτελεσματική πρόληψη φαινομένων υποβάθμισης της ποιότητας των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων και συνδυασμένη προβολή τους.

- Συγκρότηση τοπικών πολυθεματικών δικτύων και βελτίωση της προσβασιμότητας μεταξύ των πόλων και των πόρων που τα συγκροτούν με περιβαλλοντικά ήπιες και αισθητικά προσαρμοσμένες στα χαρακτηριστικά της περιοχής παρεμβάσεις.

- Ανάπτυξη νέων και ενίσχυση και αναβάθμιση υφιστάμενων κοινωνικών, περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και τεχνικών υποδομών, οι οποίες θα αναβαθμίσουν και θα ενισχύσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που εξυπηρετούν την επιλογή ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού.

- Δημιουργία δικτύων μονοπατιών και διαδρομών υποδομών (εθνικών, ευρωπαϊκών και τοπικών) και θεματικών δικτύων και διαδρομών (οίνου, ελιάς, αλλά και μυθολογικοϊστορικού περιεχομένου) περιβαλλοντικού και πολιτιστικού χαρακτήρα και εκπαίδευσης και αγωγής.

- Προώθηση τοπικών συμφώνων ποιότητας και δικτύωση επιχειρήσεων του κλάδου, για την διασφάλιση ποιοτικών χαρακτηριστικών στο προσφερόμενο τουριστικό προορισμό.

- Οργάνωση και προώθηση προγραμμάτων στήριξης αγροτικών ή και παραδοσιακών μεταποιητικών δραστηριοτήτων φιλικών προς το περιβάλλον (ολοκληρωμένη ή βιολογική καλλιέργεια ή εκτροφή ζώντων οργανισμών, θηλαστικών, ιχθύων, κ.α.) πιστοποίησης προϊόντων ονομασίας προέλευσης, παραδοσιακών τεχνικών, κ.α. και λειτουργικής ή και οργανωτικής διασύνδεσης τους με τουριστικές μονάδες.

- Χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων με ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης 0,05. Βασική κατεύθυνση για τους οργανωμένους υποδοχείς και τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα αυτής της κατηγορίας είναι να συνδέονται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών και πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, οι οποίες είτε βρίσκονται στο γήπεδο εκμετάλλευσης του υποδοχέα ή του σύνθετου τουριστικού καταλύματος είτε στην ευρύτερη περιοχή αυτών.

- Κατασκευή νέων καταλυμάτων 3-αστέρων, 4-αστέρων, 5- αστέρων και ειδικότερα υπό τις προϋποθέσεις:

1. εντός σχεδίου, εντός ορίων οικισμών και εντός ζωνών χρήσης γης που επιτρέπουν τη χωροθέτηση τουριστικών δραστηριοτήτων με τους εκάστοτε ισχύοντες όρους δόμησης.

2. εκτός σχεδίου, εκτός ορίων οικισμών περιοχές, η δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων επιτρέπεται σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας δεκαπέντε (15) στρ. και με μέγιστη πυκνότητα – για ξενοδοχεία 3-αστέρων, 4-αστέρων και 5-αστέρων – δέκα (10) , εννέα (9) και οχτώ (8) κλινών ανά στρέμμα.

3. Αναβάθμιση και μετατροπή υφιστάμενων ξενοδοχειακών καταλυμάτων, με σύνθετα τουριστικά καταλύματα.

- Χωροθέτηση οργανωμένων κατασκηνώσεων.

«Ο εναλλακτικός τουρισμός συνδέεται με την αειφόρο τουριστική ανάπτυξη, με την προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, την προστασία της τοπικής κουλτούρας και την αναζήτηση νέων αξιών και τρόπων ζωής. Οι ειδικές και εναλλακτικές μορφές τουρισμού συνεπάγονται ‘ενεργητικές’ δραστηριότητες για τον τουρίστα και συνδέονται με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης», αναφέρουν οι συντάκτες της μελέτης.

Του Τάσου Τασιούλα.www.voria.gr