Το κρασί με το φαγητό χαρίζει χρόνια στη ζωή

Λίγο κρασί κατά τη διάρκεια του φαγητού είναι το καλύτερο μυστικό μακροζωίας, σύμφωνα με μεγάλη ελληνική μελέτη που δημοσιεύθηκε σε έγκυρο επιστημονικό περιοδικό. Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ στο φαγητό βρέθηκε να συσχετίζεται με μείωση κατά 24% της θνησιμότητας από όλες τις αιτίες. «Φαίνεται ότι η κατανάλωση κρασιού μαζί με το φαγητό είναι αυτό που συμβάλλει περισσότερο στην καλή υγεία και μακροζωία, όχι μόνο λόγω της επίδρασής του στις λιποπρωτεΐνες (LDL και HDL), αλλά και γιατί βγάζει στο στομάχι θρεπτικά συστατικά και εκχυλίσματα», εξήγησε στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Επιδημιολογίας και

Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και ακαδημαϊκός κ. Δημήτρης Τριχόπουλος.

«Αμέσως μετά έρχεται το ελαιόλαδο, που _ εκτός των γνωστών καλών επιδράσεών του στην υγεία _ ''συμπαρασύρει'' τα ωφέλιμα λαχανικά στο πιάτο μας. Τα δημητριακά και το ψάρι δεν βρέθηκαν να είναι τόσο σημαντικά για τη μακροζωία όπως πιστεύαμε. Βρήκαμε, βέβαια, όπως και σε άλλες μελέτες, πόσο δραματικά κακό για την υγεία είναι το πολύ κόκκινο κρέας».

Tην «ανατομία» των επιδράσεων της μεσογειακής διατροφής στην υγεία έκανε η ελληνική μελέτη ΕΠΙΚ, με ερευνητές την καθηγήτρια κ. Αντωνία Τριχοπούλου, τη λέκτορα κ. Χριστίνα Μπάμια και τον καθηγητή κ. Δημήτρη Τριχόπουλο. Τα συμπεράσματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν χθες στο ιατρικό περιοδικό «British Medical Journal».

Ορισμένες ομάδες τροφών στη μεσογειακή διατροφή είναι πιο σημαντικές από άλλες για την προαγωγή της υγείας και της μακροζωίας, σύμφωνα με τη νέα μελέτη. Το να τρώει κανείς λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς, όσπρια και ελαιόλαδο και να πίνει μέτριες ποσότητες αλκοόλ, χωρίς να καταναλώνει πολύ κόκκινο κρέας ή μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, του προσφέρει περισσότερα χρόνια ζωής.

Η μελέτη όμως υποστηρίζει επίσης ότι το πολύ ψάρι, τα θαλασσινά, τα δημητριακά και τα λίγα γαλακτοκομικά δεν είναι δείκτες μακροζωίας. Παρ' ότι αρκετές μελέτες έχουν συμπεράνει ότι η μεσογειακή διατροφή αυξάνει τις πιθανότητες για μακροζωία, είναι η πρώτη φορά που διερευνήθηκε η σημασία κάθε συστατικού της διατροφής αυτής ξεχωριστά.

Πώς έγινε η μελέτη

Ο κ. Τριχόπουλος εξηγεί ότι παρακολούθησαν περισσότερους από 23.000 άνδρες και γυναίκες, που συμμετείχαν στο ελληνικό μέρος της Προοπτικής Ευρωπαϊκής Έρευνας για τον Καρκίνο και τη Διατροφή (ΕΠΙΚ). Το πρόγραμμα αυτό πραγματοποιείται ταυτόχρονα σε 23 ερευνητικά κέντρα, σε 10 χώρες της Ευρώπης και έχει σκοπό τη διερεύνηση του ρόλου των βιολογικών παραγόντων, της διατροφής, του περιβάλλοντος και του τρόπου ζωής, στην πρόκληση του καρκίνου και άλλων χρόνιων νοσημάτων.

Στους συμμετέχοντες στη μελέτη δόθηκαν ερωτηματολόγια για το διαιτολόγιό τους και τον τρόπο ζωής τους, όπως ήταν όταν μπήκαν για πρώτη φορά στο ερευνητικό πρόγραμμα. Κατόπιν, οι επιστήμονες παρακολούθησαν τους εξετασθέντες για περίπου οκτώμισι χρόνια με συνεντεύξεις. Η διατροφή τους αξιολογήθηκε με βαθμούς από 0 έως 10, με βάση τη συμμόρφωσή τους στην παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή. Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν επίσης για το εάν καπνίζουν ή όχι, εάν ασκούνται και πόσο και εάν είχαν ποτέ διαγνωσθεί με καρκίνο, διαβήτη ή καρδιοπάθεια.

Όσο πιο «κοντά» στη μεσογειακή διατροφή βρίσκονταν οι ερωτηθέντες, τόσο χαμηλότερη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες εμφάνιζαν. Μια αυξημένη «αφοσίωση» μάλιστα στην παραδοσιακή διατροφή συσχετιζόταν με χαμηλότερη κατά 14% θνησιμότητα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η συσχέτιση της συμμόρφωσης στη μεσογειακή διατροφή με τη χαμηλή θνησιμότητα ήταν υψηλότερη στη μέτρια κατανάλωση αλκοόλ _ μείωση θνησιμότητας κατά 24%. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι το όφελος αυτό βρέθηκε να είναι μεγαλύτερο στη μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (10-50 γρ., αιθανόλης στους άνδρες και 5-25 γρ. αιθανόλης στις γυναίκες την ημέρα), από όσο ήταν στη μικρή ή στη μεγάλη κατανάλωση.

Η αμέσως μεγαλύτερη μείωση θνησιμότητας διαπιστώθηκε στη χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος και των προϊόντων του (μείωση θνησιμότητας κατά 17%) και στην υψηλή κατανάλωση λαχανικών _ μείωση θνησιμότητας κατά 16%. Η υψηλή κατανάλωση φρούτων και ξηρών καρπών συνέβαλε στη μείωση της θνησιμότητας κατά 10%-11%. Η συμβολή της υψηλής κατανάλωσης δημητριακών και της χαμηλής κατανάλωσης γαλακτοκομικών δεν βρέθηκε να είναι σημαντική _ μείωση θνησιμότητας κατά περίπου 5%.

Οι συνδυασμοί τροφών

Οι επιπτώσεις των εννέα κύριων συστατικών της μεσογειακής διατροφής αξιολογήθηκαν επίσης και σε συνδυασμούς ανά δύο. Οι ερευνητές κατέληξαν ότι ο συνδυασμός της μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ, της χαμηλής κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και της υψηλής κατανάλωσης φυτικών τροφών οδηγούν στο υψηλότερο «σκορ» της μεσογειακής διατροφής με τη χαμηλότερη θνησιμότητα.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι όταν η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ ή η υψηλή πρόσληψη λαχανικών ή η χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος αποκλείονταν από το σύστημα «βαθμολόγησης» των εξετασθέντων, τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής μειώνονταν σημαντικά. Σημειώνουν επίσης ότι βρέθηκαν καθαρά και σαφή οφέλη από τον συνδυασμό ορισμένων συστατικών-κλειδιών της παραδοσιακής μεσογειακής διαστροφής, όπως για παράδειγμα της υψηλής κατανάλωσης λαχανικών με το ελαιόλαδο.

Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, κ. Αντωνία Τριχοπούλου, η οποία ήταν επικεφαλής της μελέτης, συμπεραίνει: «Οι κύριοι λόγοι για τους οποίους η μεσογειακή διατροφή οδηγεί σε μακροζωία είναι η μέτρια κατανάλωση αιθανόλης (κυρίως στη μορφή κρασιού, ακόμα και λευκού, κατά τη διάρκεια των γευμάτων, όπως γίνεται παραδοσιακά στις μεσογειακές χώρες), όταν συνοδεύεται από λίγο κόκκινο κρέας και παράγωγά του και πολλά λαχανικά, φρούτα, ελαιόλαδο και ξηρούς καρπούς».

Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και το Ίδρυμα Νιάρχου.