Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2015

Οι επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη απειλούν τα κάτω άκρα



Διαστάσεις επιδημίας παίρνει ο σακχαρώδης διαβήτης, απειλώντας τα κάτω άκρα, αλλά και τη ζωή των διαβητικών. Στις μέρες μας, παγκοσμίως, κάθε επτά δευτερόλεπτα σημειώνεται ένας θάνατος από διαβήτη, ενώ κάθε 20 δευτερόλεπτα ακρωτηριάζεται το πόδι κάποιου διαβητικού. Έως το 2035 αναμένεται να αυξηθεί ο αριθμός των διαβητικών κατά 205 εκατομμύρια και να φτάσει στα 600 εκατομμύρια παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη, το 70% των ακρωτηριασμών
που διενεργούνται πλέον σε όλο τον κόσμο αφορά διαβητικούς ασθενείς, οι οποίοι διατρέχουν 23-25 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν το ένα ή και τα δύο πόδια τους σε σύγκριση με τους άλλους.

Σήμερα, υπολογίζεται ότι το 25% των ατόμων με διαβήτη θα εμφανίσει έλκος στα κάτω άκρα έστω και μία φορά κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Στατιστικά, περισσότερα από 1.000.000 άτομα με σακχαρώδη διαβήτη αναγκάζονται να υποβληθούν σε ακρωτηριασμό ενός άκρου τους σε ετήσια βάση. Στην Ελλάδα πραγματοποιούνται περίπου 3.000 ακρωτηριασμοί κάτω άκρων σε ετήσια βάση, ενώ το 4-5% των διαβητικών ασθενών εμφανίζουν έλκη στα πόδια, γεγονός που σημαίνει ότι 40-50.000 άτομα με διαβήτη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ακρωτηριασμού.

Οι κύριοι παράγοντες που οδηγούν στον ακρωτηριασμό είναι τα έλκη των κάτω άκρων. Τόσο τα έλκη όσο και οι ακρωτηριασμοί έχουν τεράστιο αντίκτυπο στη ζωή των πασχόντων, οδηγώντας τους συχνά σε περιορισμένη αυτονομία κινήσεων, κοινωνική απομόνωση και ψυχολογικό στρες.

Ωστόσο, έως και το 85% των ακρωτηριασμών μπορεί να αποφευχθεί με την κατάλληλη αντιμετώπιση και τη συνεχή παρακολούθηση στα εξειδικευμένα Ιατρεία Διαβητικού Ποδιού και την ειδική εκπαίδευση των πασχόντων.

Αυτά τόνισε ο πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού (Ε.ΜΕ.ΔΙ.Π), διευθυντής του Παθολογικού Τμήματος & Διαβητολογικού Κέντρου του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου Χρήστος Μανές, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή το 3ο Πανελλήνιο Συμπόσιο, με διεθνή συμμετοχή, το οποίο διοργανώνει η Ε.ΜΕ.ΔΙ.Π., από 5-8 Φεβρουαρίου, στο ξενοδοχείο "The Met", στη Θεσσαλονίκη.

Να σημειωθεί ότι στις 8 Φεβρουαρίου (ώρα 10:30), θα πραγματοποιηθεί, στον χώρο του Συμποσίου, ειδική εκδήλωση για το ευρύ κοινό, με θέμα "Ανίχνευση του ποδιού σε κίνδυνο για έλκος", και κατά τη διάρκειά της θα πραγματοποιηθεί έλεγχος στα πόδια των διαβητικών ασθενών (11:30 - 12:30).

Όπως εξήγησε ο κ. Μανές, ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια μεταβολική ασθένεια, η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.

Ο βαθμός αύξησης της γλυκόζης στο αίμα και η παραμονή των αυξημένων τιμών της για μεγάλο χρονικό διάστημα βλάπτουν, κυρίως, τα μικρά αγγεία, προκαλώντας διαβητική νευροπάθεια, νεφροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια κ.ά. Οι συνέπειες είναι σοβαρότατες σε πολλαπλές λειτουργίες και όργανα, όπως οι νεφροί (νεφρική ανεπάρκεια), οι οφθαλμοί (μόνιμες βλάβες του αμφιβληστροειδούς που μπορούν να οδηγήσουν σε τύφλωση), το δέρμα και οι ιστοί (έλκη στα πόδια) κ.λπ.

"Οι βασικές αιτίες για τη δημιουργία έλκους στα πόδια είναι δυο σοβαρές επιπλοκές της νόσου: η νευροπάθεια και η περιφερική αρτηριοπάθεια. Η νευροπάθεια παρουσιάζεται στο 30% των διαβητικών αρρώστων, οι οποίοι στην Ελλάδα ανέρχονται σε 250-300.000 άτομα.

Κατά την εμφάνισή της χάνεται η προστατευτική αίσθηση του πόνου και το σκέλος του διαβητικού ασθενούς δεν 'πονάει', όταν κάποιο αιχμηρό αντικείμενο ή θερμό ερέθισμα τού προκαλέσουν βλάβη. Έτσι, μπορεί να δημιουργηθεί οποιαδήποτε πληγή, χωρίς ο ασθενής να την αντιληφθεί.

Η πληγή, όμως, αυτή ταυτόχρονα θα συνεπάγεται και είσοδο μικροβίων στον οργανισμό. Με τον τρόπο αυτόν δημιουργείται φλεγμονή στο πόδι (μυϊκό ιστό και οστά), η οποία, εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα και ορθολογικά, αφενός επεκτείνεται πολύ γρήγορα και, αφετέρου, καταλήγει σε ακρωτηριασμό.

Εάν 'μαυρίσει' ή αλλάξει το χρώμα του ποδιού προς το σκούρο, υπάρχει συνήθως βλάβη των αγγείων, δηλαδή απόφραξη των αρτηριών που φέρνουν το αίμα στα κάτω άκρα. Αυτή η επιπλοκή ονομάζεται περιφερική αρτηριοπάθεια. Το άκρο που δεν αιματώνεται νεκρώνεται, ολόκληρο ή κάποια δάκτυλα.

Ενίοτε, η άμεση παρέμβαση που θα ανοίξει την απόφραξη και θα αποκαταστήσει την κυκλοφορία του αίματος σώζει το πόδι. Σε αντίθετη περίπτωση (καθυστερημένη ενημέρωση του ιατρού), αυξάνεται κατά πολύ ο κίνδυνος διενέργειας ακρωτηριασμού. Στη χώρα μας, το ποσοστό των διαβητικών ασθενών που εμφανίζουν αρτηριοπάθεια είναι περίπου 15%, δηλαδή 100 - 150.000 άτομα" επισήμανε ο κ. Μανές.


Οι καταλληλότεροι τρόποι πρόληψης, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι: Η αναγνώριση των ατόμων που είναι σε κίνδυνο να εμφανίσουν έλκος, δηλαδή που εμφανίζουν νευροπάθεια.

Ο καθημερινός έλεγχος των ποδιών από τους διαβητικούς ασθενείς για να δουν, αν υπάρχει παραμικρή βλάβη (αλλοίωση χρώματος ή πληγή) και η αναφορά στον γιατρό. Η άμεση διακοπή του καπνίσματος. Ο έλεγχο της κατάστασης των ποδιών με ειδικό επίθεμα που δίνει χρωματικά την εικόνα του πάσχοντος ποδιού, δηλαδή του ποδιού με νευροπάθεια. Η αποφυγή βαδίσματος (οπουδήποτε), χωρίς υποδήματα (π.χ. παντόφλες ή σαγιονάρες).

Ακόμη και στη θάλασσα δεν επιτρέπεται η βάδιση χωρίς ειδικά υποδήματα. Η αποφυγή θέρμανσης των ποδιών με θερμοφόρες ή με οποιαδήποτε θερμαντικά σώματα όταν κρυώνουν, επειδή δεν είναι δυνατή, πολλές φορές, η αντίληψη του θερμού και το πόδι μπορεί να πάθει έγκαυμα χωρίς να το καταλάβει. Η εμφάνιση πόνου στο βάδισμα ή αισθήματος ότι "κάτι σφίγγει" στην κνήμη επιβάλλει άμεση αναφορά στον γιατρό.

Η αποφυγή μικροτραυματισμών από στενά ή σκληρά παπούτσια. Δεν πρέπει να αφαιρούνται οι κάλοι από άτομα που δεν έχουν ειδική εκπαίδευση ούτε να αφαιρούνται οι κάλοι από τους ίδιους τους ασθενείς, με χρήση αιχμηρών αντικείμενα, π.χ με ξυραφάκια. Πρέπει να αποφεύγονται και τα ειδικά αυτοκόλλητα αφαίρεσης κάλων γιατί υπάρχει πάντα ο κίνδυνος τραυματισμού και δημιουργίας ελκών στα πόδια των διαβητικών ασθενών. Η αντιμετώπιση της ξηρότητας του δέρματος των ποδιών, που οδηγεί σε σχισίματα, με ειδικούς αφρούς ή κρέμες ενυδάτωσης.

Δυσεπούλωτα έλκη στα πόδια διαβητικών αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία στη νέα Μονάδα Υπερβαρικής και Καταδυτικής Ιατρικής του νοσοκομείου Άγιος Παύλος, ανέφερε η διευθύντρια της Μονάδας, ενταντικολόγος Μαρία Κώτσιου.

Συγκεκριμένα, από 60 περιπτώσεις δυσεπούλωτων ισχαιμικών ελκών σε διαβητικούς, που υπήρχαν για διάστημα τεσσάρων μηνών και αντιμετωπίστηκαν στη Μονάδα, στο 60% τα έλκη επουλώθηκαν πλήρως, στο 27% επουλώθηκαν, αλλά χρειάστηκε θεραπευτική παρακολούθηση και μόνο στο 8% χρειάστηκε περαιτέρω παρέμβαση, ενώ ο κίνδυνος ακρωτηριασμού μειώθηκε στο 8,6%.

Σύμφωνα με τη χορήγηση υπερβαρικού οξυγόνου τροποποιείται η οξυγόνωση των διαφόρων ιστών και οργάνων με ποιοτική και ποσοτική βελτίωση των αμυντικών και επουλωτικών μηχανισμών του οργανισμού, όταν η συνήθης μεταφορά οξυγόνου δεν επαρκεί για το ανάλογο αποτέλεσμα.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου