Όλα όσα θέλετε να ξέρετε για τα capital controls

Νέα δεδομένα όσον αφορά τα capital controls ισχύουν μετά τη χαλάρωση που έχει γίνει τις τελευταίες ημέρες. Για τον λόγο αυτό, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών απαντά σε συχνά ερωτήματα με τη μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων.
Ενδεικτικά, κάποιες από τις διευκρινήσεις αφορούν:

1. Τι ισχύει με τις αναλήψεις μετρητών;

Η ανάληψη μετρητών από τους συναλλασσόμενους από τραπεζικό κατάστημα ή ΑΤΜ δεν μπορεί να υπερβαίνει ημερησίως το ποσό των 60 ευρώ ανά καταθέτη, ανά τράπεζα.

Ωστόσο, παρέχεται η δυνατότητα μεταφοράς του ημερήσιου ορίου των 60 ευρώ σε επόμενη ημέρα ή ημέρες και πάντως το αργότερο στο τέλος κάθε δεύτερης εβδομάδας (κάθε δεύτερη Παρασκευή).

Δηλαδή, κάθε δύο εβδομάδες ο δικαιούχος μπορεί να κάνει ανάληψη έως του ποσού των οκτακοσίων σαράντα (840) ευρώ κατʼ ανώτατο όριο.

Επίσης, εξαιρούνται των απαγορεύσεων και περιοριστικών μέτρων οι αναλήψεις μετρητών έως του ποσοστού του 100% συνολικά, από χρηματικά ποσά τα οποία κατατίθενται σε τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων νομικών και φυσικών προσώπων, σε μετρητά, τηρουμένων των διατάξεων της νομοθεσίας για την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

2. Μπορώ να χρησιμοποιήσω τη χρεωστική μου κάρτα για αναλήψεις μετρητών στο εξωτερικό;

ΝΑΙ, σύμφωνα με το ημερήσιο ή/και εβδομαδιαίο μέγιστο όριο ανάληψης ποσού που ισχύει και εντός Ελλάδος.

3. Μπορώ να χρησιμοποιήσω την πιστωτική ή προπληρωμένη μου κάρτα για αναλήψεις μετρητών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό;

ΟΧΙ, η συγκεκριμένη συναλλαγή δεν επιτρέπεται.

4. Επιτρέπεται η κατάθεση επιταγής;

ΝΑΙ, επιτρέπεται η κατάθεση τραπεζικών και ιδιωτικών επιταγών αποκλειστικά και μόνο σε πίστωση τραπεζικού λογαριασμού. Πληρωμή επιταγών με μετρητά δεν επιτρέπεται.

5. Μπορώ να χρησιμοποιήσω την πιστωτική, χρεωστική ή/και προπληρωμένη μου κάρτα για να κάνω αγορές στο εξωτερικό ή από το internet;

ΝΑΙ, εφόσον βρίσκεστε στο εξωτερικό μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις κάρτες σας για αγορές αγαθών και υπηρεσιών:

•μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή σας με την τράπεζα, και

•εντός του ορίου ποσού το οποίο εγκρίνεται για κάθε τράπεζα ξεχωριστά από την Επιτροπή Εγκρίσεως Τραπεζικών Συναλλαγών.

Για αγορές από το internet μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις κάρτες σας, μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή σας με την τράπεζα, χωρίς περιορισμούς εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα.

Εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα του εξωτερικού, μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις κάρτες σας:

•μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή σας με την τράπεζα, και

•εντός του ορίου ποσού το οποίο εγκρίνεται για κάθε τράπεζα ξεχωριστά από την Επιτροπή Εγκρίσεως Τραπεζικών Συναλλαγών.

Ωστόσο, δεν επιτρέπονται οι ακόλουθες οκτώ (8) γενικές κατηγορίες συναλλαγών μέσω internet εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα του εξωτερικού:

1. Μεταφορές χρημάτων στο εξωτερικό.

2. Αγορά έργων τέχνης και δημοπρασίες.

3. Συναλλαγές με εταιρείες στοιχηματισμού και τυχερά παιχνίδια.

4. Αγορές σε κοσμηματοπωλεία.

5. Γενικοί κωδικοί στους οποίους εντοπίζεται πλειοψηφία συναλλαγών που αφορούν σε πορνογραφικό υλικό.

6. Προσωπικές υπηρεσίες (συνοδοί και ραντεβού).

7. Πληρωμές σε φιλανθρωπικές οργανώσεις.

8. Αγορές υπηρεσιών εστίασης.

6. Μπορώ να ανοίξω νέο λογαριασμό;

OXI, απαγορεύεται να ανοίγονται νέοι λογαριασμοί όψεως ή καταθετικοί, εφόσον με το ως άνω άνοιγμα λογαριασμού δημιουργείται νέος κωδικός πελάτη (Customer ID) στην τράπεζα. Απαγορεύεται επίσης η ενεργοποίηση αδρανών λογαριασμών και αναστέλλεται η προθεσμία των άρθρων 7 και 8 του Ν. 4151/2013.

Ωστόσο, επιτρέπεται το άνοιγμα λογαριασμού μέσω της δημιουργίας νέου κωδικού πελάτη (Customer ID) αποκλειστικά για τις ακόλουθες συναλλαγές, η αναγκαιότητα των οποίων πρέπει να τεκμηριώνεται εγγράφως από τον αρμόδιο φορέα και με την προϋπόθεση υποβολής υπεύθυνης δήλωσης από τον αιτούντα ότι δεν υφίσταται άλλος διαθέσιμος λογαριασμός μέσω του οποίου αυτές μπορούν να διενεργηθούν:

•η πληρωμή μισθοδοσίας προσωπικού, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης και εξαργύρωσης εργοσήμου,

•η πληρωμή υποχρεώσεων του καταθέτη προς την ίδια τράπεζα, που προκύπτουν από συμβάσεις που είχαν καταρτισθεί προ της 28ης Ιουνίου 2015,

•η καταβολή νέων συντάξεων και νέων προνοιακών επιδομάτων,

•η εκκαθάριση συναλλαγών καρτών από νέες συμβάσεις αποδοχής (acquiring), ακόμη και σε περίπτωση ύπαρξης τραπεζικού λογαριασμού σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα, εφόσον ο λογαριασμός θα τροφοδοτείται αποκλειστικά με το προϊόν εκκαθάρισης των συναλλαγών με κάρτες. Οι αναλήψεις και μεταφορές ποσών υπόκεινται στους ίδιους περιορισμούς που ισχύουν και για τους λοιπούς λογαριασμούς,

•η εξυπηρέτηση νομικών προσώπων, όπως και ατομικών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, που δεν διαθέτουν λογαριασμό εξυπηρέτησης της δραστηριότητάς τους σε κανένα πιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί στην Ελλάδα,

•η εξυπηρέτηση νεοφυών εταιρειών (startups) που συμμετέχουν σε προγράμματα στήριξης της νέας επιχειρηματικότητας,

•η κατάθεση μετρητών ως εξασφάλιση (cash collateral) εγγυητικής επιστολής, ενέγγυας πίστωσης ή δανείου στην ίδια τράπεζα,

•το άνοιγμα λογαριασμού υπέρ τρίτου με σκοπό είτε τη συμμόρφωση προς επιταγή για εκτέλεση χρηματικής απαίτησης, βάσει διαταγής πληρωμής, δικαστικής απόφασης ή άλλου εκτελεστού τίτλου είτε την εξόφληση απαίτησης, για την οποία έχει επιβληθεί κατάσχεση εις χείρας τρίτου, υπέρ του δικαιούχου της απαίτησης, εκτός εάν αυτός έχει δηλώσει καταθετικό λογαριασμό με οποιαδήποτε διαδικαστική πράξη,

•η πίστωση ποσών από την αλλοδαπή σε ευρώ ή ξένο νόμισμα, ύψους τουλάχιστον δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ ή του ισόποσου σε ξένο νόμισμα,

•η μεταφορά του λογαριασμού διαχείρισης μισθοδοσίας ενός εργοδότη από μια τράπεζα σε άλλη, στην οποία αυτός ήδη τηρεί λογαριασμό, και το, συνεπεία της μεταφοράς αυτής, άνοιγμα λογαριασμών μισθοδοσίας των εργαζόμενων στην τελευταία τράπεζα. Οι εργαζόμενοι στην περίπτωση αυτή θα έχουν δικαίωμα ανάληψης μετρητών από τη μια από τις δυο τράπεζες, εκτός εάν κωδικοί πελάτη (Customer ID) προϋπήρχαν και στις δυο τράπεζες. Ο καθορισμός της τράπεζας, από την οποία ο εργαζόμενος θα έχει δικαίωμα ανάληψης μετρητών, βάσει του κωδικού πελάτη (Customer ID), γίνεται με υπεύθυνη δήλωσή του, η οποία κατατίθεται και στις δύο τράπεζες,

•το άνοιγμα λογαριασμού όψεως ή καταθέσεως με δικαιούχο οπλίτη που καλείται να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας Πράξης, εφόσον δεν υφίσταται άλλος διαθέσιμος λογαριασμός στο όνομά του. Για το άνοιγμα του λογαριασμού, εκτός των άλλων δικαιολογητικών που προβλέπονται στην κείμενη νομοθεσία, προσκομίζεται το σχετικό έγγραφο της Στρατολογίας από το οποίο προκύπτει ότι ο δικαιούχος καλείται να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία,

•το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού όψεως, για το σκοπό της διενέργειας εράνων, στο όνομα και υπέρ συγκεκριμένων φυσικών προσώπων που πάσχουν από ανίατες ασθένειες ή για τη διενέργεια εράνων γενικού φιλανθρωπικού σκοπού ή εκτέλεσης έργου κοινής ωφελείας. Για το άνοιγμα των λογαριασμών αυτών προσκομίζεται, κατά περίπτωση, η σχετική απόφαση του Υπουργού Υγείας ή του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,

•το άνοιγμα λογαριασμού ειδικού σκοπού χωρίς δικαίωμα ανάληψης από φυσικό πρόσωπο για την εξυπηρέτηση ρυθμίσεων οφειλών σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης και στο Ελληνικό Δημόσιο,

•το άνοιγμα λογαριασμού από φορείς κοινωνικής ασφάλισης αποκλειστικά για την είσπραξη ασφαλιστικών εισφορών και λοιπών οφειλών,

•το άνοιγμα λογαριασμού όψεως ή καταθέσεως ή η προσθήκη συνδικαιούχου σε υφιστάμενο λογαριασμό, σε πρόσωπα που φέρουν την ιδιότητα του φοιτητή ή σπουδαστή, εφόσον ο τόπος σπουδών είναι διαφορετικός από τον μέχρι τώρα τόπο μόνιμης κατοικίας τους, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υφίσταται άλλος διαθέσιμος λογαριασμός στο όνομά τους με την ιδιότητα του δικαιούχου ή συνδικαιούχου. Για την πιστοποίηση της φοιτητικής και σπουδαστικής ιδιότητας, απαιτείται βεβαίωση εγγραφής στο τρέχον εξάμηνο από Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πανεπιστημιακής ή Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, Κολλέγιο, Κέντρο Ελευθέρων Σπουδών, Κέντρο Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης ή σχολή επαγγελματικής κατάρτισης ή μαθητείας. Ομοίως, επιτρέπεται το άνοιγμα λογαριασμού όψεως ή καταθέσεως σε φοιτητές ή σπουδαστές που, κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος, συμμετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών−σπουδαστών ERASMUS και η ύπαρξη λογαριασμού αποτελεί προϋπόθεση για την καταβολή της προβλεπόμενης αποζημίωσης, εφόσον δεν υπάρχει άλλος διαθέσιμος λογαριασμός του οποίου είναι δικαιούχοι ή συνδικαιούχοι. Για την πιστοποίηση της συμμετοχής των προαναφερόμενων φοιτητών ή σπουδαστών στα εν λόγω προγράμματα απαιτείται η σχετική βεβαίωση της σχολής φοίτησης,

•το άνοιγμα αποκλειστικά και μόνον ενός λογαριασμού, χωρίς δικαίωμα ανάληψης μετρητών, για την εξυπηρέτηση δανείου που έχει ληφθεί πριν ή μετά τη λήξη της τραπεζικής αργίας από την τράπεζα στην οποία ανοίγεται ο λογαριασμός, ακόμη και σε περίπτωση ύπαρξης τραπεζικού λογαριασμού σε άλλη τράπεζα,

•το άνοιγμα πάσης φύσεως λογαριασμών υπέρ Ε.Λ.Ε.ΓΕ.Π/ Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. για την κατάθεση εμβασμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και επιχορηγήσεων από τον Τακτικό Προϋπολογισμό ή το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων,

•η καταβολή παροχών υγείας και επιδοτήσεων από δημόσιους φορείς, υπό την προϋπόθεση ότι ο λογαριασμός θα τροφοδοτείται μόνο από το φορέα που παρείχε την έγγραφη τεκμηρίωση για την αναγκαιότητα ανοίγματος λογαριασμού στη συγκεκριμένη τράπεζα,

•το άνοιγμα λογαριασμού σε συνταξιούχους που είναι κάτοικοι εξωτερικού, για την καταβολή της σύνταξής τους στην Ελλάδα, και

•κάθε άλλη περίπτωση, κατόπιν έγκρισης από την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών.

7. Μπορώ να προσθέσω συνδικαιούχο σε υφιστάμενο καταθετικό λογαριασμό μου;

ΟΧΙ, απαγορεύεται να προστίθενται συνδικαιούχοι στους ήδη υφιστάμενους καταθετικούς λογαριασμούς, εφόσον δημιουργείται νέος κωδικός πελάτη (Customer ID) στην τράπεζα.

8. Μπορώ να εξοφλήσω πρόωρα το δάνειό μου;

ΝΑΙ, η πρόωρη, μερική ή ολική, εξόφληση δανείου σε πιστωτικό ίδρυμα επιτρέπεται.

9. Είμαι επιχείρηση που επιθυμεί να αρχίσει να δέχεται συναλλαγές με πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες. Μπορώ να το κάνω;

ΝΑΙ, εφόσον καταρτίσετε σύμβαση με τράπεζα, ίδρυμα πληρωμών ή/και ίδρυμα ηλεκτρονικού χρήματος που λειτουργεί στην Ελλάδα. Σε αυτήν την περίπτωση, επιτρέπεται το άνοιγμα νέου λογαριασμού για την εκκαθάριση συναλλαγών καρτών με βάση τη νέα αυτή σύμβαση.

Αντίθετα, δεν επιτρέπεται η κατάρτιση συμβάσεων αποδοχής συναλλαγών με κάρτες πληρωμών, εφόσον η εκκαθάρισή τους πραγματοποιείται με πίστωση λογαριασμού του εμπόρου, ο οποίος τηρείται σε τράπεζα, ίδρυμα πληρωμών ή/και ίδρυμα ηλεκτρονικού χρήματος εκτός Ελλάδος.

10. Επιτρέπεται η μεταφορά μετρητών εκτός Ελλάδος;

Επιτρέπεται η μεταφορά χαρτονομισμάτων σε ευρώ ή και σε ξένο νόμισμα έως του ποσού των ευρώ δύο χιλιάδων (2.000) ή του ισόποσου σε ξένο νόμισμα ανά φυσικό πρόσωπο και ανά ταξίδι στο εξωτερικό. Από τον περιορισμό των 2.000 ευρώ εξαιρούνται οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού. Με πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος μπορεί να ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα εφαρμογής της παραπάνω απαγόρευσης, να προβλέπονται διαφοροποιήσεις για χώρες της ζώνης SCHENGEN και για χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να θεσπίζονται ειδικές εξαιρέσεις για κατηγορίες προσώπων.

11. Πώς γίνεται η πληρωμή νοσηλίων και ιατρικών εξόδων;

Η πληρωμή νοσηλίων και ιατρικών εξόδων γίνεται χωρίς τον περιορισμό έγκρισης από την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

•προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών στην τράπεζα μέσω της οποίας διενεργείται η συναλλαγή, και

•μεταφορά του σχετικού χρηματικού ποσού κάλυψης νοσηλίων και ιατρικών εξόδων με πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του νοσηλευτικού ιδρύματος και όχι σε λογαριασμό του ίδιου του δικαιούχου.

Επίσης, επιτρέπεται η ανάληψη από τραπεζικό λογαριασμό και η μεταφορά στο εξωτερικό μετρητών μέγιστου εφάπαξ ποσού δυο χιλιάδων (2.000) ευρώ ή του ισόποσου αυτού σε ξένο νόμισμα για ένα συνοδό προσώπου που μεταβαίνει στο εξωτερικό για νοσηλεία, υπό την προϋπόθεση της έγγραφης τεκμηρίωσης του σκοπού της μετάβασης.

12. Πώς γίνεται η πληρωμή διδάκτρων σε εκπαιδευτικό ίδρυμα του εξωτερικού;

Η πληρωμή διδάκτρων γίνεται χωρίς τον περιορισμό έγκρισης από την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

•προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών στην τράπεζα μέσω της οποίας διενεργείται η συναλλαγή, και

•μεταφορά του σχετικού χρηματικού ποσού με πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του εκπαιδευτικού ιδρύματος και όχι σε λογαριασμό του ίδιου του δικαιούχου.

Επίσης, επιτρέπεται η μεταφορά μέγιστου ποσού πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ ή του ισόποσου αυτού σε ξένο νόμισμα, ανά ημερολογιακό τρίμηνο, συνολικά, για έξοδα διαμονής και διαβίωσης φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό ή συμμετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών. Η πληρωμή συντελείται, υποχρεωτικά, σε λογαριασμό, που τηρείται στο εξωτερικό, με δικαιούχο το φοιτητή.

Ωστόσο, στις περιπτώσεις που τα ανωτέρω ποσά πιστώνονται απευθείας σε λογαριασμούς φοιτητικής εστίας ή εκμισθωτή κατοικίας φοιτητή, με την προσκόμιση μισθωτήριου συμβολαίου ή άλλων σχετικών δικαιολογητικών, τότε επιτρέπεται η μεταφορά μέγιστου ποσού οκτώ χιλιάδων ευρώ (8.000) ή του ισόποσου αυτού σε ξένο νόμισμα ανά ημερολογιακό τρίμηνο.