Όπως επισημαίνουν στην πρόσφατη έκθεσή τους «Top Risks 2017: The Geopolitical Recession» (Οι κορυφαίοι κίνδυνοι του 2017: Η γεωπολιτική ύφεση) οι επικεφαλής του
γνωστού think tank Eurasia Group, Ian Bremmer και Cliff Kupchan, το 2017 θα σημάνει την απαρχή της γεωπολιτικής ύφεσης. Ως γεωπολιτική ύφεση ορίζουν το ολοένα και αυξανόμενο κενό εξουσίας που παρατηρείται στη διεθνή πολιτική σκηνή, καθώς το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για ανάληψη των ευθυνών που επιτάσσει η διεθνής κυριαρχία, μειώνεται συνεχώς.
Μετά το σοκ που προκάλεσε το 2016 η επικράτηση του Brexit στο βρετανικό δημοψήφισμα, το διεθνές πολιτικό στερέωμα μοιάζει πιο ευάλωτο από ποτέ.
Σύμφωνα με την Eurasia Group, οι 10 κορυφαίοι κίνδυνοι για το 2017 είναι οι εξής:
1) Μια ανεξάρτητη Αμερική
Η δέσμευση του εκλεγμένου Αμερικανού προέδρου, Donald Trump, να κάνει ξανά «μεγάλη και ισχυρή την Αμερική» βασίζεται στην αρχή της «ανεξαρτησίας των ΗΠΑ». Ο νέος Αμερικανός πρόεδρος αναμένεται να διεκδικήσει με κάθε μέσο την ανεξαρτησία των ΗΠΑ από τα «δεσμά» της ηγεμονίας τους, ενώ θα επιχειρήσει να αποτινάξει τα βάρη που έχει επωμιστεί η Αμερική, τόσο λόγω της συμμετοχής της σε πολυμερείς θεσμούς, όσο και λόγω των συμμάχων τους.
Ο πρώην εκκεντρικός επιχειρηματίας εκτιμάται πως θα κάνει χρήση της ισχύος και των εξουσιών των ΗΠΑ για την προώθηση των εθνικών τους συμφερόντων, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά απρόβλεπτη την επόμενη μέρα στην αμερικανική – και κατ’ επέκταση τη διεθνή – εξωτερική πολιτική.
2) Οι υπερβολικές αντιδράσεις της Κίνας
Οι απόπειρες της Κίνας να περάσουν στα δικά της χέρια οι μέχρι πρότινος αμερικανικές τάσεις ηγεμονίας σε διεθνές επίπεδο αναμένεται να αυξήσουν τους κινδύνους τόσο για την ίδια τη χώρα, όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο. Ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping βρίσκεται αντιμέτωπος με πληθώρα προκλήσεων σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, τις οποίες καλείται να διαχειριστεί με μεγάλη προσοχή. Υπό το πρίσμα αυτό, ο κίνδυνος για τον Κινέζο πρόεδρο να υποπέσει σε σοβαρά λάθη, κατά τη χάραξη της εξωτερικής πολιτικής της χώρας του, είναι αυξημένος.
3) Μια «αδύναμη» Angela Merkel
Από τις επικείμενες διαπραγματεύσεις για το Brexit ως τις γαλλικές προεδρικές εκλογές και τη συνεχιζόμενη προσφυγική κρίση, η Γερμανίδα Καγκελάριος, Angela Merkel, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σφοδρή πολιτική «καταιγίδα». Η κατάσταση για την ίδια περιπλέκεται περαιτέρω αν αναλογιστεί κανείς ότι το 2017 είναι χρονιά εκλογών και για τη Γερμανία. Η στήριξη στο πρόσωπο της Merkel αναμένεται να δοκιμαστεί εκ νέου προσεχώς, καθώς είναι πολλά τα ανοιχτά μέτωπα που καλείται να κλείσει, εντός και εκτός της χώρας της. «Η Μerkel αναμένεται να κερδίσει στις γερμανικές εκλογές, ωστόσο η πληθώρα κρίσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι πιθανό να αποδυναμώσει τον ρόλο και τον λόγο της Καγκελαρίου», προβλέπει η Eurasia Group.
4) Απουσία μεταρρυθμίσεων
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του γνωστού think tank, το 2017 δεν αναμένεται να χαρακτηριστεί «έτος μεταρρυθμίσεων». Η εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων δεν αναμένεται να επιταχυνθεί ούτε στον αναπτυγμένο κόσμο, αλλά ούτε και στις αναδυόμενες αγορές. Οι πολιτικοί ηγέτες από την Ινδία μέχρι το Μεξικό φαίνεται πως έχουν εξαντλήσει τα «μεταρρυθμιστικά τους περιθώρια», ενώ χώρες όπως η Ρωσία, η Γαλλία και η Γερμανία βρίσκονται αντιμέτωπες φέτος με «καυτές» εκλογικές αναμετρήσεις. Παραδοσιακά άλλωστε καμία μεγάλη μεταρρύθμιση δεν έχει προωθηθεί σε προεκλογικές περιόδους. Από την πλευρά της η Κίνα τάσσεται υπέρ της σταθερότητας έναντι της ανάγκης για υλοποίηση αυστηρών μεταρρυθμίσεων. Με τη σειρά τους οι πολιτικοί ηγέτες σε Τουρκία, Μεγάλη Βρετανία και Νότια Αφρική είναι πολύ «απασχολημένοι» με τις εγχώριες πολιτικές προκλήσεις που τους ταλανίζουν για να σκεφτούν πως ήρθε η ώρα για την προώθηση μιας φιλόδοξης μεταρρυθμιστικής ατζέντας.
5) Τεχνολογία και Μέση Ανατολή
Το κύμα των τεχνολογικών επιτευγμάτων αναμένεται να αποδυναμώσει τις κυβερνήσεις των χωρών της Μέσης Ανατολής, υποστηρίζει η Eurasia Group. Σε ό,τι αφορά το μέτωπο της ενέργειας, ο ρόλος του ΟPEC έχει από καιρό αποδυναμωθεί, ενώ, όπως όλα δείχνουν, η τάση αυτή αναμένεται να διατηρηθεί και προσεχώς. Κατά γενική ομολογία, η σταθερότητα των χωρών της Μέσης Ανατολής εκτιμάται πως θα παραμείνει «εξαρτημένη» από τα έσοδα που φέρνουν στα κρατικά ταμεία το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
6) Η «πολιτικοποίηση» των κεντρικών τραπεζών
To 2016, η Βρετανίδα πρωθυπουργός, Theresa May, o νέος Αμερικανός πρόεδρος, Donald Trump, καθώς και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Wolfgang Schaeuble, κατηγόρησαν τις κεντρικές τράπεζες για κάθε είδους οικονομικές και πολιτικές ανησυχίες που ταλανίζουν τις αγορές.
Οι δηλώσεις αυτές είναι αρκετές για να εκτιμήσει κανείς πως ο Trump θα επιχειρήσει να «χρησιμοποιήσει» τη Fed ως αποδιοπομπαίο τράγο της πολιτικής, γεγονός που δεν αποκλείεται να αυξήσει τις πιέσεις στις μελλοντικές αποφάσεις των ισχυρότερων κεντρικών τραπεζών του πλανήτη.
Την ίδια στιγμή, στην Ευρωζώνη, ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μario Draghi, δεν αποκλείεται να χάσει την απαραίτητη στήριξη που χρειάζεται, εάν εθνικιστές πολιτικοί αναλάβουν την εξουσία στα ευρωπαϊκά κράτη.
7) Λευκός Οίκος και Silicon Valley
Η διακυβέρνηση του Donald Trump αναμένεται να βάλει σε μεγάλους μπελάδες τον αμερικανικό τεχνολογικό κλάδο και αυτό γιατί ο νέος Αμερικανός πρόεδρος επιθυμεί ενίσχυση των ελέγχων και αύξηση της ασφάλειας, την ώρα που η Silicon Valley πιέζει για περισσότερη ελευθερία.
8) Τουρκία
Το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία, τον περασμένο Ιούλιο, ήταν μια ευκαιρία για τον πρόεδρο Recep Erdogan να σφίξει ακόμη περισσότερο τον κλοιό στη δημόσια διοίκηση της χώρας, στον δικαστικό κλάδο, καθώς και στα μέσα ενημέρωσης. Αυτό έγινε αντιληπτό μέσα από το μπαράζ συλλήψεων που ακολούθησε την απόπειρα του αποτυχημένου πραξικοπήματος.
Η Τουρκία αναμένεται άλλωστε την ερχόμενη άνοιξη να διεξάγει δημοψήφισμα, το οποίο δεν αποκλείεται να λειτουργήσει και ως ψήφος εμπιστοσύνης υπέρ του Erdogan.
«Ένας πιο ισχυρός Erdogan, την επομένη του δημοψηφίσματος, θα ωθήσει στα ύψη τον πολιτικό και τον οικονομικό κίνδυνο, καθώς και τον κίνδυνο σε θέματα ασφαλείας», επισημαίνει η Eurasia Group.
9) Βόρεια Κορέα
Τα σχέδια της Βόρειας Κορέας για τα πυρηνικά προγράμματα αποτελούν ευθεία απειλή για τις ΗΠΑ, αλλά και για το σύνολο του πλανήτη.
10) Νότια Αφρική
Ο πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής, Jacob Zuma, βρίσκεται αντιμέτωπος με πολλαπλές προκλήσεις σε πολιτικό επίπεδο, γεγονός που εκτιμάται πως θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου