“Όταν καπνίζει ο λουλάς…”

Η κυβέρνηση προτίμησε να γίνει τουμπεκί σχετικά με το αναπτυξιακό σχέδιο της “επόμενης μέρας”, που πρόσφατα υπέβαλε στους Εταίρους. Όταν το 1946 ο Μητσάκης έγραψε το θρυλικό τραγούδι που ενέπνευσε τον τίτλο αυτού του κειμένου αποκλείεται να είχε διανοηθεί ότι η παραγωγή και διάθεση «φαρμακευτικής» κάνναβης θα αποτελούσε πυλώνα του σχεδίου των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ για την πολυπόθητη παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.  Μάλιστα τόσο σημαντική βρήκαν τη σχετική νομοθετική πρωτοβουλία, που όχι απλά την υπερασπίστηκαν

βουλευτές και ο πρόεδρος της νεολαίας του κυβερνώντος κόμματος, όχι απλά την προμοτάρησε ο διάσημος Καρανίκας, μα έφτασε το υπουργείο Υγείας να εξαγγείλει και αρμόδια γραμματεία (απ’ αυτές με τους μετακλητούς που χτυπάνε αβέρτα υπερωρίες). Την ίδια στιγμή, το Εθνικό Σύστημα Υγείας βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης λόγω συσσώρευσης παλαιών προβλημάτων συνδυασμένων με ιδεοληπτικές εμμονές, ενός κοκτέιλ που πάγωσε τις μεταρρυθμίσεις σε αυτό τον τόσο κρίσιμο τομέα.. 

Τελευταία έκανα δύο περάσματα από νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, από το Θεαγένειο και από το Ιπποκράτειο. Δε τολμώ να ισχυριστώ πως οι εργαζόμενοι εκεί δε κάνουν τη δουλειά τους, εν τούτοις το ακλόνητο χάος που υποβιβάζει τους ασθενείς και τους οικείους τους απαξιώνει και την προσφορά του νοσηλευτικού προσωπικού. Είναι ασύλληπτο το ότι εν έτει 2018, σε νοσοκομεία με εκατοντάδες εργαζόμενους, δεν μπορούν να βρεθούν έστω λίγοι υπάλληλοι επιφορτισμένοι με την ενημέρωση του κοινού πάνω στις τηρούμενες διαδικασίες. Είναι ασύλληπτο το ότι η μεταφορά δειγμάτων και εγγράφων αποτελεί  ευθύνη των ίδιων των ασθενών. Είναι ασύλληπτο το ότι λειτουργούν μεν απογευματινά ιατρεία, όμως όχι και χειρουργεία. Είναι ασύλληπτο το ότι δεν υπάρχουν ξενόγλωσσες πινακίδες σε χώρα που φιλοδοξεί να γίνει τόπος μόνιμης κατοικίας για ευκατάστατους συνταξιούχους του Βορρά. Είναι ασύλληπτο το ότι μόνο οι χορηγίες είναι σήμερα ικανές να βελτιώσουν τις υποδομές των νοσοκομείων (τα εξωτερικά ιατρεία της Παιδιατρικής του Ιπποκράτειου αποτελούν όαση μέσα στο υπόλοιπο συγκρότημα, χάρη στη γενναιοδωρία του Ιδρύματος Νιάρχου), ωστόσο με τερτίπια οι δωρητές αποθαρρύνονται συστηματικά  από τέτοιες δράσεις.

Δυστυχώς τα κρατικά νοσηλευτικά ιδρύματα δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη στους Έλληνες, με αποτέλεσμα όσοι έχουν γεμάτο πορτοφόλι να καταφεύγουν στους ιδιώτες παρόχους υγείας.  Με άλλα λόγια, χάρη στην αναξιοπιστία αυτή χιλιάδες Έλληνες υποχρεώνονται να διαθέτουν μέρος του εισοδήματός τους για υπηρεσίες τις οποίες υποτίθεται πως θα έπρεπε να προσφέρει το Δημόσιο με τα με χρήματα  από την φορολόγηση των πολιτών, δηλαδή εκείνων χάρη των οποίων υποτίθεται ότι λειτουργεί το ΕΣΥ. Γνωστό το έργο. Το ίδιο Δημόσιο απογοητεύει τους πολίτες και τους σπρώχνει σε φροντιστήρια, σε φακελάκια και σε διεκπεραιωτές υποθέσεων, το ίδιο Δημόσιο απογοητεύει όταν ανέχεται την καταστροφή περιουσιών από βανδάλους και στέκεται ανίκανο να αντιμετωπίσει στοιχειωδώς οποιοδήποτε φυσική θεομηνία ή εθνική κρίση. Δεν είναι τυχαίο  λοιπόν ότι πλέον -σύμφωνα με τις μετρήσεις της διαΝέοσις- ένα τεράστιο ποσοστό Ελλήνων (86,5%) αποδέχεται ηθικά την φοροδιαφυγή. Ναι, η φοροδιαφυγή έχει ξαναγενικευθεί ως μέσο επιβίωσης για εκατομμύρια συμπολίτες μας, οι οποίοι είτε καταφεύγουν στην μαύρη οικονομία, είτε αποφεύγουν να καταβάλουν όσα θεωρεί το Υπουργείο Οικονομικών ότι θα πρέπει να καταβάλουν, αυξάνοντας ασταμάτητα τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Τελικά πώς προσδιορίζονται οι φόροι των Ελλήνων, βάσει της φοροδοτικής τους ικανότητας ή βάσει των μισθοδοτικών αναγκών του Κράτους; Κρίνοντας από το γεγονός ότι το ΑΕΠ στη διάρκεια της Κρίσης συρρικνώθηκε κατά 45 δις (177 από 222), ενώ την ίδια στιγμή τα έσοδα του Δημοσίου παρέμειναν σε απόλυτους όρους σχεδόν σταθερά, τότε δύο είναι οι πιθανότητες: είτε πως οι παρεχόμενες υπηρεσίες βελτιώθηκαν θεαματικά την τελευταία οκταετία, είτε πως οι κατά κεφαλήν απολαβές των ΔΥ παρέμειναν ουσιαστικά αμετάβλητες. Από τις επαφές σας με τον κρατικό μηχανισμό δε νομίζω πάντως να έχετε διαπιστώσει κάποια βελτίωση των υπηρεσιών. Παρά αυτή την πραγματικότητα, ο συμπαθής κατά τ’ άλλα ΟΟΣΑ συνέστησε ενίσχυση του ελεγκτικού μηχανισμού και επέκταση των κατασχέσεων ως μέσο διεύρυνσης της φορολογικής βάσης. Φαντάζομαι ότι ο πανέξυπνος τεχνοκράτης που συνέταξε τη σχετική εισήγηση δεν είχε πληροφορηθεί πως 32,5 δις από τα έτοιμα των Ελλήνων εξανεμίστηκαν από το 2011, η δε κατανάλωση τους μειώθηκε κατά 40 δις. Πόσο πιο προφανές μπορεί να είναι ότι πλέον δεν υφίσταται θέμα φορολογικής συνείδησης, μα αρνητικού διαθέσιμου εισοδήματος;

Με αφορμή  το γνωστό άρθρο της Wirtschaftswoche, όπου αναφέρθηκε πως το αναπτυξιακό σχέδιο που υποβάλαμε δεν αξίζει ούτε το χαρτί πάνω στο οποίο γράφτηκε, ο Ντάνιελ Γκρος μας θύμισε το αυτονόητο: το συνταξιοδοτικό μας (όπως ενδεχομένως και οι τράπεζες) δε θα επιβιώσει εάν δεν στραφούμε στην αποταμίευση. Έλα μου όμως που ενώ το 2009 βάλαμε στην άκρη 11,4 δις, το 2017 σηκώσαμε 8,3 δις, σε ένα διάστημα όταν τα κρατικά ταμειακά διαθέσιμα αυξήθηκαν (υπενθυμίζω ότι το Δημόσιο εξακολουθεί να παιδεύει τους προμηθευτές του). Κρούει ανοιχτές θύρες ο Γκρος, εν τούτοις τίποτε δεν μπορεί να γίνει προς την αντίθετη κατεύθυνση αν δεν μεταβληθεί θεαματικά τουλάχιστον μία από τρεις ισχύουσες συνθήκες, η υπερφορολόγηση, η μη ανταποδοτικότητα των φόρων, και η χαμηλή παραγωγικότητα. Για να αυξηθεί το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων τόσο όσο να τους επιτραπεί να αποταμιεύσουν θα πρέπει ή να μη δίνουν σε φόρους έως και 75% των εισοδημάτων τους ή να απολαμβάνουν πολύ υψηλής ποιότητας κοινωνικές υπηρεσίες, ώστε τουλάχιστον να εξοικονομούν τα άφθονα χρήματα που σήμερα σκορπάνε δεξιά-αριστερά. Υπάρχει φυσικά και η τρίτη οδός, αυτή της ρωμαλέας μεγέθυνσης του ΑΕΠ μέσω μιας έκρηξης επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα, όμως αντί να στοιχηματίζει στην ποιοτική βιομηχανική παραγωγή και στην υψηλή τεχνολογία, η κυβερνησάρα μας αναμένει έσοδα από τον μπάφο. Αφού δε καπνίζουν οι τσιμινιέρες, ας καπνίζουν έστω οι λουλαδες.