Ασφυκτικά γεμάτη ήταν η φιλόξενη αίθουσα του Δημοτικού Συμβούλιου του
Δήμου Πέλλας στα Γιαννιτσά το απόγευμα της Δευτέρας 21-3-2016 στα πλαίσια της
14ης εκδήλωσης της 20ής περιόδου 2015-16 του Ανοικτού Λαϊκού
Πανεπιστήμιου Γιαννιτσών που οργανώνεται από την Ιστορική και Λαογραφική
Εταιρεία Γιαννιτσών «Ο Φίλιππος» σε συνεργασία με την ΔΗ.Κ.Ε.Π.Α. Πέλλας.
Βασικοί
συντελεστές ήταν η Μαρία Χ. Πασχούδη φιλόλογος, Μsc A.Π.Θ.,
μέλος του Δ.Σ. της Ι.Λ.Ε.Γ.Φ. και Διευθύντρια του 2ου
ΓΕΛ Γιαννιτσών με θέμα:
«Οι ρίζες μας στις Καρυές Ανατολικής
Ρωμυλίας, το παρόν και το μέλλον στα Γιαννιτσά» και ο Παύλος Αλμπανούδης Δρ.
φιλολογίας, Γλωσσολόγος, Διαλεκτολόγος και ερευνητής με θέμα: «Τα γλωσσικά ιδιώματα της Ανατολικής
Ρωμυλίας και οι σχέσεις μεταξύ τους».
Εδώ ξεκίνησε
δύσκολος αγώνας για να στεριώσουν και να αναδείξουν τα παιδιά τους. Αρχικά
ώσπου να κτιστούν τα σπίτια του εποικισμού φιλοξενούνταν σε κατοικίες των
γηγενών Μακεδόνων. Η αποξήρανση της Λίμνης των Γιαννιτσών απέδωσε στην
καλλιέργεια γόνιμα χωράφια που τους βοήθησαν να ανανήψουν. Στο συνοικισμό τους
στις παρυφές της πόλης, έδωσαν ονόματα που τους θύμιζαν την αλησμόνητη πατρίδα
τους. Το 1928 κτίστηκε σχολείο για τις ανάγκες τους και το 1972 είδαν το όνειρό
τους να πραγματοποιείται: Ο Ι. Ν. Αγίων Πέτρου και Παύλου όπου όλοι πρόσφεραν
προσωπική εργασία και συνεισέφεραν πολλαπλώς. Η μιτζιά, η τζαμάλα, τα
περιγέλια, οι Λαζαρίνες, οι κουνιές κ.ά. έθιμα τους βοήθησαν πολύ να
κρατήσουν τη μνήμη και να διατηρήσουν την πολιτιστική φυσιογνωμία τους.
Στο β΄ μέρος
ξεδιπλώθηκαν τα γλωσσικά ιδιώματα της Ανατολικής Ρωμυλίας, που
παρουσιάζουν μιαν αξιοθαύμαστη ποικιλία δηλωτικό της γεωγραφικής έκτασης
που καταλαμβάνει η ευρύτερη περιοχή. Στη διάκριση των διαλέκτων σε βόρειες,
νότιες και ημιβόρειες εμπεριέχονται και οι διάλεκτοί της. Η κοινή
ελληνική όπως έχει αυτή διαμορφωθεί, καθόρισε την εκπαίδευση του νεοελληνικού
κράτους.
Σημαντικότατη είναι
η συνεισφορά του Νικόλαου Ανδριώτη γλωσσολόγου και καθηγητή του Α.Π.Θ. Στην
έρευνα των γλωσσολόγων θεωρείται φυσικό επακόλουθο της κινητικότητας της
γλώσσας, λέξεις όπως το επίρρημα πολύ να μετατραπεί σε πουλή, ενώ η λέξη πουλί
να γίνει πλι. Η τεράστια γλωσσική ποικιλότητα της Θράκης φαίνεται στην
Κωνσταντινούπολη όπου ομιλούν νότια ιδιώματα, η οποία περιλαμβάνεται στο
ιστορικό λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών, που η έκδοσή του χρονίζει. Ο
βόρειος φωνηεντισμός υφίσταται στην Δυτική Ανατολική Ρωμυλία και ο ημιβόρειος
στην παραθαλάσια περιοχή του Εύξεινου Πόντου. Το γεωγραφικό όριο είναι ο
Εργάνης ποταμός της Ανατολικής Θράκης. Στην ερώτηση τι διασπάει την γλωσσική
συνέχεια του Ανατολικορωμυλιώτικου στοιχείου, η απάντηση είναι: γεωγραφικοί,
οικονομικοί, κοινωνικοί λόγοι, ιστορικά αίτια, πληθυσμιακές μεταβολές, η
διάσπαση της ενιαίας παρουσίας των Ανατολικορωμυλιωτών στον Βορειοθρακικό
χώρο με την διείσδυση συμπαγών Βουλγαρικών πληθυσμών στον ενδιάμεσο
χώρο κλπ.
Τα ισόγλωσσα είναι
τα κοινά στοιχεία που υπάρχουν ανάμεσα στις 3 ζώνες. Στοιχεία δε παλαιότερων
κειμένων βρίσκονται σε περιοχές της Βόρειας Θράκης και πρόκειται για κατάλοιπα
μιας ενιαίας μεταγενέστερης γλωσσικά περιοχής. Τα γλωσσικά στοιχεία
αποδεικνύουν ότι αυτοί οι πληθυσμοί είναι εντόπιοι και έχουν διαμορφώσει
την μεσαιωνική κοινή, κατά το ανάλογο της ελληνιστικής κοινής. Τα είδη
των ισογλώσσων είναι: γλωσσικά, φωνητικά, μορφολογικά, πολιτισμικά (π.χ.μιτζιά)
σημασιολογικά και τέτοια είναι η σημασία της λέξης χωρατεύω=ομιλώ, χαμνός=κακός
κ.ά. Επίσης αξιοσημείωτο θεωρείται το γεγονός ότι έχει πάρει δάνεια από την
βουλγαρική και την τουρκική γλώσσα.
Την όλη εκδήλωση του
Α.Λ.Π. παρουσίασε ο Βασίλειος Τραούδας μέλος του Δ.Σ. της Ι.Λ.Ε.Γ. «Ο Φίλιππος»
και υπεύθυνος του Α.Λ.Π. Γιαννιτσών και το κοινό με έκδηλο ενθουσιασμό φανέρωσε
την ικανοποίησή του για το υψηλό επίπεδο της παρουσίασης, την ποιότητα
και την επιστημονική συγκρότηση των ομιλητών.
Λάζαρος
Η. Κενανίδης θεολόγος, διδάκτ. Α.Π.Θ.
δ/ντής 2ου Γυμνάσιου
Γιαννιτσών «Κύριλλος και Μεθόδιος»
Η επόμενη εκδήλωση προγραμματίσθηκε για
την Δευτέρα 4 Απριλίου 2016
και ώρα 19.30' στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Πέλλας:
ΘΕΜΑΤΑ: 1. "Εξάρτηση και απεξάρτηση. Φόβοι
και ενοχές, ελπίδα και
αισιοδοξία"
αισιοδοξία"
2.
"Εμπειρίες και συμπεράσματα απεξάρτησης"
ΟΜΙΛΗΤΕΣ: 1. Λάζαρος Σιάντσης, Κλινικός ψυχολόγος,
ψυχοθεραπευτής,
επιστημονικά υπεύθυνος Κέντρου πρόληψης "ΟΡΑΜΑ".
επιστημονικά υπεύθυνος Κέντρου πρόληψης "ΟΡΑΜΑ".
2. Δαμιανός Δουΐτσης, Σύμβουλος του
Κέντρου Υποστήριξης
Εξαρτημένων "ΟΑΣΙΣ".
Εξαρτημένων "ΟΑΣΙΣ".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου