Διαταραχή Μετα-τραυματικού Στρες

Της Αμαλίας Μπάρμπα

Οι αγχώδεις διαταραχές είναι μία μεγάλη ομάδα ψυχολογικών διαταραχών. Μέσα στο ευρύ τους φάσμα εντάσσεται η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες(ΔΜΤΣ), η οποία διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες αγχώδεις διαταραχές, λόγω της προσπάθειάς της να εξηγήσει την ύπαρξη σύγχυσης που προκλήθηκε από ένα τραυματικό γεγονός.

Ως τραυματική μπορεί να βιωθεί κάθε εμπειρία βίας και κακοποίησης, ή ακόμα και η εμπειρία μιας δύσκολης γέννας ή η απώλεια εργασίας, αλλά και ένα περιβάλλον από το οποίο η αγάπη απουσιάζει ή η απόρριψη κυριαρχεί. Η ΔΜΤΣ είναι μία διαταραχή, λοιπόν, που αναπτύσσεται σε μερικούς ανθρώπους που έχουν βιώσει είτε ως «πρωταγωνιστές» είτε ως μάρτυρες ένα επικίνδυνο συμβάν. Ακόμα και όταν έχει επέλθει πια ο κίνδυνος, οι ασθενείς συνεχίζουν να νιώθουν το αίσθημα του φόβου ή του άγχους. Χαρακτηριστικές δηλώσεις τέτοιων περιπτώσεων είναι οι παρακάτω: «δεν μπορώ να βγάλω από το μυαλό μου την εικόνα αυτή... δεν μπορώ να κοιμηθώ… δεν μπορώ να εργαστώ… κάνω αυτές τις σκέψεις όλη τη μέρα…».

 Τα άτοµα που εκδηλώνουν ΔΜΤΣ αµέσως µετά το μοιραίο γεγονός έχουν 3-23 φορές µεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσουν αγχώδη διαταραχή 6 µήνες µετά το συµβάν. Πυροδοτείται δυνητικά σε διάφορες ηλικιακές περιόδους και περιλαμβάνει ποικίλα συμπτώματα. Τα συμπτώματα αυτά ομαδοποιούνται σε τρεις βασικές κατηγορίες: (α) συμπτώματα αναβίωσης, (β) συμπτώματα αποφυγής, (γ) συμπτώματα υπερδιέγερσης. Η πρώτη κατηγορία αφορά την επαναβίωση του τραυματικού συμβάντος είτε μέσα από άσχημα όνειρα και σκέψεις είτε από έντονα ερεθίσματα της καθημερινότητας που επαναφέρουν στη μνήμη το γεγονός. Όσον αφορά τα συμπτώματα αποφυγής αρχικά φαίνονται αντιφατικά με αυτά της αναβίωσης, δίνοντας μία αίσθηση ταλάντευσης στο άτομο, το οποίο αρνείται οποιαδήποτε επαφή με το αγχογόνο ερέθισμα. Παρ’ όλη την τάση αυτή του ατόμου καταστάσεις, αντικείμενα ή πρόσωπα που υπενθυμίζουν την τραυματική εμπειρία, του προκαλούν ένα «συναισθηματικό μούδιασμα».  Επιρρέπεια στον αιφνιδιασµό ή στο αίσθηµα έντασης, δυσκολία στον ύπνο, ξεσπάσµατα θυµού και τάσεις αυτοκτονίας εντάσσονται στην τρίτη κατηγορία συμπτωμάτων.

 Για να μπορέσει να επουλωθεί ένα ψυχολογικό τραύμα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα δυσάρεστα συναισθήματα και οι δυσάρεστες αναμνήσεις που για πολύ καιρό απέφευγαν οι ασθενείς. Σε αντίθετη περίπτωση θα επιστρέφουν ξανά και ξανά. Δεν χρειάζεται να διστάζουν ή να φοβούνται να ζητήσουν τη βοήθεια των ειδικών, ώστε να διαχειριστούν καλύτερα καταστάσεις που τους δυσκολεύουν, προκειμένου να εξαλειφθούν και να αντιμετωπιστούν με όσο το δυνατόν καλύτερο και λιγότερο επίπονο τρόπο.         

Βιβλιογραφία:

Αυδή Ε., Ρούση Π. (επιμ.), (2010), Ψυχοπαθολογία, (207-208, 218, 244), Αθήνα: 

      Εκδόσεις Gutenberg.

Βοσνιάδου, Στ. (επιμ.), Εισαγωγή στην Ψυχολογία Τόμος Β΄, (217-219), Σειρά

      Ψυχολογίας, Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.

Καραδήμας Χ.Ε. (2005), Ψυχολογία της Υγείας, (67), Αθήνα: Εκδόσεις Τυπωθήτω.

Μέλλον Ρ. (2013), Ψυχολογία της Συμπεριφοράς, (136-138), Σειρά Ανάλυση

      Συμπεριφοράς, Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο.

Μεσσήνης Λ. , Παναγής Γ. (επιμ.), (2008), Βασική Ψυχοφαρμακολογία για

     Ψυχολόγους και Ψυχοθεραπευτές, (87-88), Εκδόσεις Gotsis.

Παναγιωτοπούλου Α., Τι είναι η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία;. Retrieved

      from < http://www.ypostirixi.net/el/therapies/Adult-psychotherapy/>

Παπαδακάκη M., Τζαµαλούκα Γ., Χλιαουτάκης Γ. (2015). Τραύμα και

      Αποκατάσταση. Retrieved from <https://wordpress.staff.teicrete.gr/rehabil-    aid/wp-content/uploads/sites/72/2016/02/Psychosocial_rehabilitation-leaflet_Greek.pdf>