Η κεντρική Μακεδονία «στελεχώνει» κυρίως την αγελαδοτροφία σήμερα

Νέοι σε ηλικία και με γονείς που προέρχονται από το ίδιο επάγγελμα είναι σήμερα οι αγελαδοτρόφοι της Ελλάδας, οι οποίοι είτε ως ιδιοκτήτες είτε ως εργαζόμενοι αγελαδοτροφικών εκμεταλλεύσεων απαντώνται περισσότερο στην περιοχή της κεντρικής Μακεδονίας.

Το κοινωνικό προφίλ των αγελαδοτρόφων επιχείρησε να περιγράψει έρευνα που εκπόνησε ο Δρ. Ιωάννης Μητσόπουλος, καθηγητής εφαρμογών στο Τμήμα ζωικής παραγωγής του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τους Α. Ράγκο, Κ. Γαλανόπουλο, Σ. Αγγελόπουλο, Δ. Ντότα, Β. Λάγκα και Ζ. Άμπα...

Έτσι, ηλικιακά νέοι είναι οι Έλληνες αγελαδοτρόφοι, οι οποίοι έχουν προβεί σε σημαντικές επενδύσεις- συγκριτικά με άλλους κλάδους της ζωικής παράγωγης -δημιουργώντας κτηνοτροφική παράδοση για τα διάδοχα μέλη της οικογένειάς τους. Ασχολούνται δε με την αγελαδοτροφία από μεράκι, παρά τις ενστάσεις των συζύγων τους, που προέρχονται από την απαιτούμενη, πολύωρη απασχόληση, αλλά και από τη μη αποδοχή του επαγγέλματος στην κοινωνία.
“Η σύγχρονη ελληνική επιχειρηματική γαλακτοπαραγωγός αγελαδοτροφία συγκεντρώνεται κυρίως στην περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας όπου υπάρχει το 34% των εκτροφών της χώρας, οι οποίες εκτρέφουν το 42,8% των γαλακτοπαραγωγικών αγελάδων" τονίζεται εισαγωγικά στην μελέτη.
Η παραγωγή αγελαδινού γάλακτος στην περιοχή της Κ. Μακεδονίας, κατά το γαλακτοκομικό έτος 2009 - 2010, ανήλθε σε 335.600 τόνους, που αντιστοιχεί στο 48% της συνολικής παραγωγής αγελαδινού γάλακτος της χώρας, προστίθεται.
Σκοπός της έρευνας, που ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2010 και παρουσιάστηκε στη φετινή “Zootechnia”, ήταν η διερεύνηση του κοινωνικού προφίλ των ιδιοκτητών και των εργαζομένων στις αγελαδοτροφικές εκμεταλλεύσεις της περιφέρειας Κ.Μακεδονίας. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με τη συμπλήρωση ειδικού ερωτηματολογίου, μέσω προσωπικών συνεντεύξεων, από δείγμα 127 αγελαδοτρόφων της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης, των Σερρών, του Κιλκίς και της Ημαθίας, που διαθέτουν μεγάλο αριθμό αγελαδοτροφικών εκμεταλλεύσεων.
Όπως προέκυψε, με την κτηνοτροφία ασχολούνταν και οι γονείς των ερωτώμενων αγελαδοτρόφων, οι οποίοι, λόγω των επενδύσεων σε εγκαταστάσεις που έχουν πραγματοποιήσει, σε ποσοστό 73,17% δεν θέλουν να αλλάξουν επάγγελμα. Οι υπόλοιποι ήταν απογοητευμένοι από το επάγγελμά τους λόγω των προβλημάτων που παρουσιάζονται στον κλάδο κατά καιρούς, όπως π.χ. χαμηλή τιμή γάλακτος, υψηλές τιμές ζωοτροφών κ.ά.
Στη μελέτη διερευνήθηκε και η γνώμη των συζύγων των εκτροφέων όσον αφορά το επάγγελμα και η αποδοχή του από την κοινωνία. Οι συνθήκες εργασίας και η συνεχής απασχόληση με τη μονάδα όλες τις μέρες του χρόνου, πρωί και βράδυ, αποτελούν τις κύριες πηγές των αντιρρήσεων των συζύγων των αρχηγών των εκμεταλλεύσεων.
Πάντως, συνολικά το 63,41% των συζύγων δεν είχε αντίρρηση για το επάγγελμα ενώ πρόβλημα αποδοχής από την κοινωνία εμφανίστηκε σε ποσοστό 51,21%.
Όσον αφορά την επιμόρφωση των εκτροφέων, που επιβάλλεται με τις συνεχείς αλλαγές και τις νέες τεχνολογίες, προέκυψε ότι πάνω από 3 στους 4 αγελαδοτρόφους ενδιαφέρονται για την παρακολούθηση σεμιναρίων - ημερίδων εκπαίδευσης σε νέες δεξιότητες και τεχνικές διαχείρισης (σταβλισμού, διατροφής, αναπαραγωγής κ.ά.), αλλά και σε νέες τεχνολογίες, όπως η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών (διαδίκτυο, προγράμματα διαχείρισης εκτροφών).
Η απαιτούμενη εργασία προσφέρεται στις εκτροφές από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες, τα μέλη των οικογενειών τους αλλά και από εργάτες μόνιμους, κυρίως, οικονομικούς μετανάστες.
“Κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο ρόλος των οικονομικών μεταναστών στις αγροτικές περιοχές της χώρας υπήρξε καθοριστικός για την ανάπτυξη και διατήρηση των τοπικών οικονομιών, καθώς οι μετανάστες αποτέλεσαν ένα διαθέσιμο αγροτικό εργατικό δυναμικό ικανό να καλύψει τα όποια κενά εκδηλώνονταν στις τοπικές αγορές εργασίας, επιτελώντας ποικίλες λειτουργίες τόσο κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας όσο και κατά κατηγορία απασχόλησης” αναφέρεται στη μελέτη.
Σε 94 εκτροφές (76,42%) απασχολούνταν παράλληλα από ένας έως τρεις μόνιμοι εργάτες. Πρόκειται για οικογένειες οικονομικών μεταναστών διαφόρων εθνοτήτων- κυρίως αλβανικής και βουλγαρικής καταγωγής, λόγω της γεωγραφικής γειτνίασης της χώρας μας με τις χώρες προέλευσής των. Η ημερησία απασχόλησή τους ήταν- κατά μέσο όρο -8 ώρες (4 ώρες το πρωί και 4 ώρες το απόγευμα), ενώ τους παρέχονται χώροι διαμονής (88,29%) εντός της μονάδος και προϊόντα της μονάδος για ίδια κατανάλωση, όπως γάλα και κρέας. Στις περισσότερες εκτροφές (85,10%), οι εργάτες έκαναν χρήση της αδείας τους περίπου για έναν μήνα και ήταν ασφαλισμένοι. Ο μέσος χρόνος παραμονής τους στις μονάδες ήταν τα 5 χρόνια. Η επιλογή των μόνιμων εργατών γινόταν, κατά κύριο λόγο, μέσω συστάσεων (69,14%).
Στο περίπου 60% των εκτροφών, οι ξένοι εργάτες έχουν συγκεκριμένα καθήκοντα (άμελξη, αναπαραγωγή, διατροφή) και στο υπόλοιπο 40% οι εργάτες απασχολούνται σε όλες τις εργασίες ή έχουν και την επίβλεψη της εκτροφής. Η μηνιαία αμοιβή των εργατών, όπως καταγράφηκε στα ερωτηματολόγια, υπολογίστηκε κατά μέσο όρο στα 745€.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο κ. Μητσόπουλος, η πλημμελής εκπαίδευση και κατάρτιση των αλλοδαπών εργαζόμενων καθώς και η έλλειψη εξειδικευμένης γνώσης αποτελούν τους κύριους λόγους, για τους οποίους η αποδοτικότητα της καταβαλλόμενης από αυτούς εργασία είναι χαμηλή.
“Από την άλλη, ελάχιστοι απόφοιτοι του Τμήματος Ζωικής Παραγωγής που είναι καταρτισμένοι ενδιαφέρονται να εργασθούν σε κτηνοτροφικές μονάδες, προτιμώντας πιο 'καθαρές' εργασίες” συμπληρώνει, υπογραμμίζοντας ότι οι Έλληνες αγελαδοτρόφοι ασκούν το επάγγελμά τους για λόγους μεν βιοποριστικούς αλλά και από μεράκι.
Πηγή: ΑΠΕ - ΑΜΠ